- دکتر علی شمسا
- نوشته شده توسط دکتر شمسا
- (صفحه 5)
جراحی تنگی کانال نخاع که گاهاً بخش تحتانی و کمر (لومبار) و در بعضیاوقات نیز گردن و مهرههای آن (سرویکال) را درگیر میسازد، برای افرادی که از روشهای کم تهاجمی درمانی پاسخی مناسب را دریافت نکردهاند، پیشنهاد میشود. بر اساس مشکلات مختلف مانند پارگی، ساییدگی و … بخش داخلی ستون فقرات فضای کافی خود را ازدستداده و نخاع تحتفشار، فرد را با علائمی چون درد، بیحسی، گزگز و … درگیر میسازند. در این مرحله بسته به شرایط بیمار پزشک پس از ناامید شدن از روشهای درمانی کم تهاجمی به سراغ جراحی تنگی کانال میرود.
فهرست مطالب
علائم مختلف گردنی و کمری تنگی نخاع
با توجه به محل دقیق تنگی و شرایط کلی اعصاب، علائم بهگونههای مختلفی خود را نشان میدهند. ولی در حالت کلی علائم گردنی خود را گاهاً با سوزن شدن یک دست، احساس ضعف در بازوها، عدم تعادل و … و علائم کمری با گرفتگی عضلات پا، درد در ایستادن طولانی، بیحسی و سوزش در پا و … خود را نشان میدهد.
دلایل بروز تنگی کانال نخاعی
علل مختلفی در بروز تنگی کانال نخاعی نقش دارند که تمامی آنها صرفنظر از دلایل بروزشان میتوانند، در شرایط حاد بهکلی زندگی افراد را دستخوش ناملایمات فراوانی نمایند، از این دلایل به مواردی چند اشاره میکنیم:
- مشکلات وراثتی و وجود کانال ستون فقرات کوچک از بدو تولد
- رشد بیشازحد استخوان جدار داخلی کانال نخاعی
- پارگی ناشی از استئوآرتریت بر روی استخوانهای فقرات
- بیماریهای استخوانی و روماتیسمی متعدد در بزرگسالی
- فتق دیسک به دلیل انجام شغلهای سنگین
- ترک در قسمت بیرونی دیسک
- رشد غیرطبیعی تومورها در داخل نخاع
- صدمات نخاعی براثر تصادفات، سقوط از ارتفاع، زمین خوردن و …
- شکستگی یا جابهجایی یک یا چندین مهره
- تورم بافت مجاور نخاع یا اعصاب اطراف
- افزایش و کهولت سن
راههای تشخیصی برای تنگی کانال نخاعی
راههای تشخیصی متنوعی وجود دارند که میتوانند پزشک را برای انجام جراحی تنگی کانال به یک نظر قطعی برسانند. از این راهها در مرحله اول میتوان به گرفتن شرححال از بیمار اشاره نمود. بعدازآن کیفیت راه رفتن و وجود علائمی چون خوابرفتگی، خستگی و … در راه رفتنهای متوالی است که نشانی بر این مشکلدارند. سوزش یا سرد شدن اندامهای تحتانی نیز میتواند، وجود این عارضه را تا حدی تأیید نماید. درنهایت انجام آزمایشهایی مانند امآرآی، نوار عصبی و عضلانی (EMG)، هرگونه درگیری مزمن ریشههای عصبی را مشهود میسازند.
آشنایی با روشهای مختلف درمانی تنگی کانال نخاع
در حالت کلی چهار روش متمایز بهمنظور بهبود تنگی کانال نخاع مطرح است که پزشکان متناسب با شرایط بیمار یک یا چندین مورد از این روشها را بهصورت ترکیبی بهمنظور بهبودی مورداستفاده قرار میدهند.
- روش اول: استفاده از داروهای ضدالتهابی
- روش دوم: انجام فیزیوتراپی و مانیپولاسیون طب سوزنی
- روش سوم: تزریق داخل ستون مهرهها
- روش چهارم: جراحی تنگی کانال نخاعی
برای چه کسانی انجام جراحی تنگی کانال ضروری است؟
تا 80% از بیماران را میتوان با درمانهای جایگزین مداوا نمود و به سراغ تیغ جراحی نرفت. ولی در زمانهایی که کیفیت زندگی فرد به مخاطره افتاده و انجام فعالیتهای روزانه برای وی مقدور نیست، جراحی تنگی کانال بهترین راهکار برای بازگرداندن شرایط به حالت عادی میباشد. همچنین در زمانهایی که فشار به نخاع از حد معمول تجاوز نموده یا راه رفتن و حفظ تعادل برای بیمار غیرممکن یا سخت میشود، نیز باید به سراغ جراحی رفت. البته بسیاری نیز که از مشکلات جنسی، عدم کنترل بر مثانه و روده، گرفتگی و ضعف عضلات، اختلال در عملکرد و در حالت کلی ازکارافتادگی گلایهمند هستند، به یک جراحی فوری نیازمند میباشند.
مراقبتهای پزشکی لازم الاجرا بعد از جراحی تنگی کانال
متناسب با نوع جراحی تنگی کانال که برای شما انتخابشده است دوره نقاهت متفاوتی و نیازهای مراقبتی گوناگونی خواهید داشت. برای مثال افراد در معرض جراحی لامینکتومی فقط به 2 ـ 3 روز بستری شدن در بیمارستان نیاز دارند، اما اگر بر روی شما عمل فیوژن (همجوشی) انجامشده باشد این مدت به 3 ـ 5 روز افزایش مییابد. از دیگر ضرورتهای لازم بعد از عمل میتوان به این موارد اشاره نمود:
- انتقال به مراکز توانبخشی بهمنظور اجرای مراقبتهای اضافی
- تجویز داروهای کاهش درد و تورم و ضدالتهاب
- استفاده از بریس
- مراجعه به یک فیزیوتراپیست بهمنظور انجام ورزشهای سبک برای کشش و تقویت عضلات
- انجام فعالیتهای توانبخشی به جهت اطمینان از عدم سفت شدن کمر و کاهش تورم
- استفاده از کمپرس آب گرم یا کیسه یخ باهدف کاهش درد
کلام آخر باب جراحی تنگی کانال:
در صورت به تعویق افتادن جراحی تنگی کانال فرد اگرچه با گذر زمان درد ابتدایی را احساس نمیکند، اما مشکلات عصبی فراوانی دامنگیر وی خواهد شد. بهگونهای که از انجام بسیاری از کارهای ایستاده بازمانده و یک زندگی بیتحرک را ناچاراً باید تحمل نماید.